-
1 бүлү
перех.1) дели́ть/подели́ть, разделя́ть/раздели́ть, распределя́ть/распредели́ть || деле́ние, разделе́ние, распределе́ниетабышны бүлү — дели́ть дохо́д
алманы урталай бүлү — аздели́ть я́блоко попола́м
ипине кисәкләргә бүлү — дели́ть хлеб на куски́
елга авылны икегә бүлгән — река́ раздели́ла дере́вню на две ча́сти
2) налива́ть/нали́ть ( суп)3)а) дели́ть, разделя́ть/раздели́ть, разбива́ть/разби́ть, распределя́ть/распредели́ть || разделе́ние, распределе́ниетуристларны төркемнәргә бүлү — раздели́ть тури́стов по гру́ппам
б) дели́ть, распределя́ть/распредели́ть, разделя́ть/раздели́ть || распределе́ние, разделе́ниевазифалар бүлү — распредели́ть обя́занности
рольләрне бүлү — дели́ть ро́ли
эш бүлү — раздели́ть рабо́ту
4) дели́ть, расчленя́ть, классифици́ровать || расчлене́ние, классифика́цияәсәрләрне ике сортка бүлү — произведе́ния дели́ть на два со́рта
5) разделя́ть/раздели́ть, разбива́ть/разби́ть, расчленя́ть/расчлени́ть || разделе́ние, расчлене́ниехикәяне бүлекләргә бүлү — разби́ть по́весть на гла́вы
җирне кишәрлекләргә бүлү — раздели́ть зе́млю на уча́стки
6) мат. дели́ть, разделя́ть/раздели́ть || деле́ниеегермене икегә бүлү — дели́ть два́дцать на два
бүлү гамәле — де́йствие деле́ния
7) перегора́живать/перегороди́ть, разгора́живать/разгороди́ть, отгора́живать/отгороди́ть, отделя́ть/отдели́ть || перегора́живание, отгора́живание, отделе́ниебүлмәнең бер өлешен бүлү — отдели́ть часть ко́мнаты
бакчаны койма белән бүлү — отгороди́ть сад забо́ром
8)а) прерыва́ть/прерва́ть (разговор, работу, отдых)б) прегражда́ть/прегради́ть || прегражде́ниеелга юлны бүлде — река́ прегради́ла доро́гу
9) дели́ть, выделя́ть/вы́делить || выделе́ниеуңыш бүлү — дели́ть урожа́й
эшчеләргә премия бүлү — вы́делить рабо́чим пре́мию
10) разг.; см. бүлешү 2)•- бүлеп бирү
- бүлеп кую
- бүлеп чыгару -
2 игенләтә
нареч.хле́бом, нату́рой, зерно́мигенләтә тапшыру — поставля́ть хлеб нату́рой
игенләтә түләү — оплати́ть зерно́м (хле́бом)
хезмәт хакының бер өлешен игенләтә алу — часть опла́ты труда́ получа́ть зерно́м
-
3 икмәкләтә
нареч.1) хле́бом, в ви́де хле́ба (оплата, поставки)паёкны икмәкләтә алу — получи́ть паёк хле́бом
2) нату́рой, в нату́ре; зерно́мколхозчылар хезмәт хакына түләүнең бер өлешен икмәкләтә алалар — колхо́зники часть опла́ты своего́ труда́ получа́ют нату́рой ( зерном)
-
4 тәшкил итү
= тәшкил кылу1) организова́ть, образова́ть, соста́вить, основа́ть; формирова́тьяңа оешма тәшкил итү — образова́ть но́вую организа́цию
2) составля́ть ( какую часть или что)өчтән бер өлешен тәшкил итә — составля́ет одну́ треть
-
5 өлеш
сущ.1) частьхалыкның бер өлеше — часть наро́да
пьесаның соңгы өлеше — после́дняя часть пье́сы
2) до́ля, по́рция, частьминем өлешкә тигән ризык — моя́ по́рция еды́
синең өлешең — твоя́ до́ля
ун өлеш суга бер өлеш буяу — к десяти́ частя́м воды́ одну́ часть кра́ски
3) у́часть, судьба́, до́лябезнең буын өлешенә туры килгән көрәш — борьба́, прише́дшая на до́лю на́шего поколе́ния
өлешеңә тигән көмешең — (погов.) такова́ твоя́ судьба́ (букв.: серебро́, вы́павшее на твою́ до́лю)
4) пай, до́ля труда́өлеше барның өмете бар — у кого́ есть до́ля (в о́бщей копе́йке), у того́ есть наде́жда; кто уча́ствовал в о́бщем труде́, у того́ есть и наде́жда
5) вкладгалимнең фәнгә керткән өлеше — вклад учёного в нау́ку
6) мат. до́ля (полу́ченная в результа́те деле́ния)•- өлеш алу- өлеш саны
- өлеш чыгару
- өлеш чыгу
- өлеш тию
См. также в других словарях:
аннексия — Берәр илне яки аның бер өлешен башка илгә көчләп кушу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чирек — 1. Бөтеннең дүрттән бер өлеше. Сәгатьнең дүрттән бер өлеше (унбиш минут). иск. Авырлык үлчәве булган кадакның дүрттән бер өлеше (якынча 100 грамм) 2. Дүрт өлешкә бүленә торган уку елының бер өлеше 3. Метрик система кертелгәнче, бик борыннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өзү — 1. Бауны, җепне һ. б. ш. нык тартып, сузып, бөтенлеген юкка чыгару, икегә аеру. Кисеп чыгарып икегә аеру 2. Үсеп утырган берәр нәрсәне тартып сабагыннан, ботагыннан, тамырыннан аеру, аерып алу 3. Беркетелгән нәрсәне каерып, тартып, йолкып алу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
секунд — 1. Минутның алтмыштан бер өлешенә тигез вакыт үлчәү берәмлеге. Бик кыска вакыт; бер тын 2. Почмак яки дуга үлчәү берәмлеге; 1/3600 градус … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таяну — 1. Гәүдәнең авырлык салу ноктасын өлешчә кулга яки кул белән тотынган нәрсәләргә күчерү. Кулны гәүдәнең аерым бер өлешенә терәп тору яки терәк итеп кую. Йөргәндә, чаңгы шуганда һ. б. адымнарны таяк ярдәме белән җиңеләйтү 2. сир. Авырлык салу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җисем — 1. Пространствоның билгеле бер өлешен биләп торган матдә, материя; аерым бер предмет, әйбер. Аерым планета яки галәмдә билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итә торган әйбер күк җисеме 2. Пространствоның төрле яктан чикләп алынган өлеше геометрик җисем.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
реплика — 1. Әңгәмәдә катнашучының сөйләүче сүзенә каршы төшеп яки җавап итеп сүз әйтүе, сүз кыстыруы. Берәр тамаша, күренеш вакытында яки җыелыш, утырыш, киңәшмә һ. б. ш. барганда кемнең дә булса каршы сүз әйтеп урыннан кычкыруы, искәрмә ясавы 2. Суд… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тиен — (ТИЕНЛЕК) (ТИЕНЛӘП) – I. 1. Урманнарда башлыча чикләвек, бөреләр һ. б. белән тукланып яши торган кимерүче җәнлек. II. ТИЕН – 1. Сумның йөздән бер өлешенә тигез акча берәмлеге, шул кыйммәт бәрабәрендәге вак акча. Аз, ләкин шул көенчә дә исәпкә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ампутация — ләү – Тәндәге берәр әгъзаны яки аның бер өлешен операция юлы белән кисеп алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
капчык — 1. Коела, чәчелә торган әйберләрне салып саклау һәм ташу өчен тупас тукымадан яки кәгазьдән тегелгән кап 2. сөйл. Бөртекле әйберләрне үлчәү берәмлеге, 3 5 пот чамасы 3. Хайваннарда яки үсемлекләрдә аның бер өлешен яки органын үз эченә алга тышча … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кию — 1. Гәүдәнең бер өлешен нин. б. кием белән каплау 2. Берәр әйберне үзеңә җайлап беркетү, тагу күзлек к. 3. күч. Каплану (үсемлекләр, җир тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
